Главная » Файлы » "Табасарандин нурар" [ Добавить материал ]

Гъайгъушнар адру гъул даршул
24.02.2011, 11:32
авторы:Гьяжимягьямед Гьяжиев


Улихьна йигъари Табасаран райондин «Сельсовет Джульджагский» гъуларин поселениейин глава Шагьимерден Гьясанаваевдихъди гъабхьи сюгьбатнаъ му гъуларин поселениейин агьалйирин яшайишдиканна дуланажагъдин аьгьвалатнакан, гьамусдиз тамам дапIнайи ва гележегдиъ тамам апIуз ккайи ляхнарикан гафар-чIалар гъахьнийич.
- «Узу 2003-пи йисланмина «Сельсовет Джульджагский» гъуларин поселениейин администрацияйин главади лихураза. 2010-пи йисан октябрь вазли гъахьи сечкйириъра узуз му гъуллугъ ихтибар гъапIну. Узуз ихтибарвал гъап1у йиз сечкичйириз чухсагъул кIураза ва гележегдиъра узхьан шлуб вари апIуз гаф тувурза.
«Сельсовет Джульджагский» Табасаран райондин аьхюдарстар поселенйирикан саб ву. Душваз ургуб гъул дахил шула: Жулжагъ, Жулжниф, Кьулиф, Ергюлигъ, Ергюнягъ, Хархни, Гьесихъ. Уьмуми гьисабниинди му гъулариъ 420 хизан а, 2400 агьали яшамиш шула. Демографияйин гьял писуб дар – бабкан бицIидар хьувал йислан-йисаз артухъ шула.
Гъуларин поселениейин сяргьятар 1049 гектар жилиин гьатIарццна. Гьадму гьисабнаан 110 га. хътабкурайи жил, 170 га. хярар, 225 га. малариз чIурди дипнайи йишв, 70 гектариъ йимишарин багъар а. Имбу жил гъулан мяишатдин жюрбежюр метлебариз ишлетмиш апIура. «Табасаран район» МР-йин къарариинди, 2008-пи йислан мина му жилар гъулан администрацияйин ихтиярнаъ а.
«Сельсовет Джульджагский» гъуларин поселениейиъ кьюб кьялан, саб ккергъбан мектебар ляхник ка. Душвариъ уьмуми гьисабниинди 540 балина шуру агъювалар ва тербия гъадабгъура. ДумутIанна гъайри, мушваъ кьюб СДК, духтирвалин саб амбулатория, кьюб ФАП, кьюб библиотека, почтайин отделение, бицIидарин кьюб багъ (Жулжагъ ва Гьесихъ гъулариъ) ляхник ка.
- Шагьимерден Гьясанбегович, уву му гъуларин поселениейин администрацияйин кIулиъ ади гизаф йисар ву. Аьхиримжи йисари учву фу ляхнар тамам гъапIунчва?
- Аьхиримжи йисари учу хайлин ляхнар тамам гъапIунча. Дурарикан асасуб вуди гъулан агьалйир табиаьтдин газрахъди тямин апIувал улупуз шулу.
3
1
Гьамус ич поселениейин гъуларикан гьарсабдиъ агьалйири табиаьтдин газракан мянфяаьт ктабгъура. Агьалйирин яшайишдиз му гьякьикьатди гизаф гъулайвалар гъахну. Жулжагъ гъулан ФАП-дин дараматдизра цци газ гъизигунча. Думу карханайин гъваъ ва асикк ккабхьнайи кьул тяриф апIуз шлу гьялнаъ адар, багарихьди душваъ рас апIбан ляхнар тамам апIидича. Гьациб гьялнаъ Гьесхъарин ФАП-дин дараматра а. Душваъра расвалин ляхнар гъахуб лазим шула. Гьесхъарин кьялан мектебдин дараматдиъ расвалар гъапIунча. Классарин цIийи ужагъар тикмиш дапIну, дурар ишлетмиш’вализ тувунча. 2010-пи йисан Жулжагъ ва Гьесихъ гъулариъ ляхник кайи мектебариъ 150 урхрурин партйир цIийидарихъди гьюдюхюнча. Му мектебариъ цIа кабхъиган ишлетмиш апIру алатра цIийи алапIунча.
Спорт артмиш апIуз спортзал лазим ву. Дидиз ужагъ Жулжагъ гъулаъ жара дапIнача. Душваъ расвалин ляхнар гъахуз пулин дакьатар лазим ву. Спорт артмиш апIувализ фикир туврача: спортдин майднар рас гъапIунча, футболиан, волейболиан багахь гъуларин командйирин арайиъ гьар йисан талитар тешкил апIурача. Учухь жигьилар спортдиин машгъул ву. Му машгъулвали жигьилар ичкийихьан, папрус зигувалихьан, наркоманияйихьан ярхла апIура. Ич спортсменари райондин талитариъ гьар йисан заан йишвар гъадагъуру.
- Учвухь агьалйир штухъди, электроэнергияйихъди тямин апIувалин дережа фу гьялнаъ а? Рякъярин гьял фициб ву?
- Агьалйир штухъди тямин апIувал, гьелбетда, асас месэлйирикан саб ву, фицики убхъузра, жара гьяжатаризра шид гизаф ишлетмиш апIури шулу. «Сельсовет Джульджагский» гъуларин поселениейин гьарсаб гъулаъ саб-швнуб булагъ а. Саб хайлин агьалйири шид чпин хуларизра дизигна. Гьаци вушра, убхъру штуз игьтияж’вал ами. Вари гъулариз штун рякъяр зигру йишвар ачуз. Уьмуми гьисабниинди думу рякъярин ярхишин 32 км. хьибди. Гьелелиг бюджетдиъ пулин дакьатар адарич. Мумкинвал гъабхьибси, штун цIийи линйир дивдича.
Агьалйир электроэнергияйихъди тямин апIбакан улхуруш, му терефнаанра саб хайлин ляхин дапIнача. Мисалназ, Жулжагъ гъулан багахь, «Ханна» участокдиъ, аьхю кьувват айи цIийи трансформатор дивунча. Жулжниф-Жулжагъ гъуларин арайиъ «Л-10» жюрейин цIийи электролиния гъизигунча. «Жулжагъ-Хархни» электролиния рас гъапIунча. Ич гъуларин поселениейин саб жерге участокариъ айи шалмнар ишлетмиш апIуз шлу гьялнаан удучIвна. Дурар багахь вахтари цIийидарихъди гьюдюхиш, агьалйириз хатIа хьувалин дюшюшар хьуз мумкин ву.
Рякъяри агьалйирин яшайиш ужу апIбаъ лайикьлу йишв бисура. Гьаддиз рякъяр ужуб гьялнаъ уьрхювализ фикир туврача. Райцентриан Жулжагъна гъюру рякъ пис гьялнаъ адар, хъа Хархниз ва Гьесихъна гъягъру рякъяр тяриф апIуз шлу гьялнаъ адар.
«Табасаран район» МР-йин глава Н.Шихмягьямедовди райондин артмиш’валин пландиъ учухь рякъяр къайдайиз хувалин месэлара къайд дапIна. ДумутIанна гъайри, Хючнаан Гьесихъна Угъул дерейиан мина ктучIвру рякъ цIийи алапIуб планламиш дапIна. Бюджетдиан думу ляхнариз гьеле пулин дакьатар жара дапIну адар. Пул гъабхьибси, рякъярин думу участокар рас апIидича. Жулжниф, Жулжагъ, Гьесихъ гъуларин кючйир, хяхял алабхьну, рас гъапIунча (уьмуми гьисабниинди 16 км.).
«Сельсовет Джульджагский» гъуларин поселениейин агьалйир малдарвалиин ва бистанчивалиин машгъул ву. Агьалйири чпин хизанариз лазим вуйи кьадар бистнин мейвйир битмиш апIура. Му цирклиан уьмуми гьисабниинди гьамцдар улупбар тувуз шулу. 2010-пи йисан хусуси мяишатари 60 тонн картфар, 57 тонн бистнин жара мейвйир, 95 тонн йимишарин бегьер уч гъапIну. 1129 кIару малар, 785 чарвйир, 2982 аьдад гъушар гъюрхну. Агьалйири 480 тонн никк, 274 тонн йикк, 0,5 тонн хьа гьясил гъапIну.
2010-пи йисан агьалйирихьан налог уч апIувал 100% тамам гъапIунча.




Категория: "Табасарандин нурар" | Добавил: Admin
Просмотров: 1059 | Загрузок: 0 | Рейтинг: 0.0/0
Всего комментариев: 0
ComForm">
avatar